Được viết bởi Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc, đổ đèo, xuống dốc là một trong số những tính năng an toàn trên xe hơi, giúp ích rất nhiều khi lái xe trên đoạn đường đèo dốc.
Ngày nay, ngành công nghệ ô tô đang ngày càng phát triển, các nhà sản xuất xe hơi liên tục nghiên cứu và ứng dụng rất nhiều hệ thống an toàn lên các dòng xe của mình, để gia tăng tính an toàn cho người dùng.
Các hệ thống như chống bó cứng phanh ABS, cân bằng điện tử ESP, hay hỗ trợ phanh khẩn cấp BA… đã quá quen thuộc với người dùng.
Trong đó, một hệ thống cũng không kém phần quan trọng đó là hỗ trợ khởi hành HAC. Vậy bạn đã hiểu hết về hệ thống này hay chưa. Hãy cùng gara ô tô chúng tôi tìm hiểu về hệ thống này trong bài viết sau đây nhé!
Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc là gì?
Hệ thống khởi hành ngang dốc HAC có tên đầy đủ là Hill-start Assist Control, là một trong số những hệ thống an toàn trên xe ô tô, giúp xe tự động giữ phanh khi người lái thả chân phanh để chuyển qua chân ga lúc khởi hành ngang dốc. (1)
Khi di chuyển qua những đoạn đường đèo dốc chật hiệp, việc phải dừng đỗ dựa chừng để nhường các xe đối diện đi qua là trường hợp không mấy xa lạ đối với anh/em tài xế. Lúc này, để có thể khởi hành giúp xe tiếp tục chạy là bài toán không dễ giải đối với những tay lái non, hoặc phụ nữ cầm lái.
Nếu như không có kỹ năng và khả năng xử lý nhanh, thì trong trường hợp này rất dễ xảy ra những tình huống nguy hiểm cho chính người lái và các phương tiện xung quanh.
Thấu hiểu được điều này, các nhà sản xuất xe hơi đã nghiên cứu và ứng dụng hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang đèo dốc HAC.
Trang bị an toàn của ô tô này giúp người lái dễ dàng khởi động lái động cơ và tiếp tục di chuyển, từ đó tránh được những va chạm có thể xảy ra.
Chức năng của hệ thống HAC
Khởi hành ngang dốc mà xe không bị lùi lại là một kỹ thuật không hề dễ. Bởi khi muốn khởi động xe giữa dốc để tiếp tục khởi hành, thì người lái bắt buộc phải nhả chân phanh để chuyển sang chân ga.
Nếu như nhả phanh mà đạp ga quá chập sẽ khiến xe bị trôi về sau. Còn nếu như đạp ga quá mạnh dễ khiến xe bị vọt về phía trước.
Vậy nên, để việc khởi hành ngang dốc trở nên dễ dàng hơn, các nhà sản xuất đã phát triển và ứng dụng hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc.
Chức năng của hệ thống này đó là tự động giữ chân phanh trong vài giây, giúp người lái dễ dàng xử lý hơn mà không cần phải lo lắng xe bị trôi về phía sau.
Mỗi hãng xe có cách thiết kế khác nhau về hệ thống này. Tuy nhiên, chúng đa phần đều hoạt động dựa trên nguyên lý chung là sử dụng cảm biến để theo dõi góc nghiêng của xe. Sau đó ECU sẽ kiểm soát phanh xe, phân bố lực momen xoắn đều lên các bánh xe.
Cấu tạo của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc
Hệ thống HAC được cấu tạo và hoạt động dựa trên bộ điều khiển ECU trung tâm và các cảm biến:
1. Cảm biến phát hiện độ nghiêng của xe:
Khi ô tô dừng tại đoạn đường có dốc từ 5 độ trợ lên mà động cơ vẫn hoạt động, thì cảm biến sẽ gửi tín hiệu về ECU. ECU sẽ tính toán xem xe có khả năng bị trôi về sau hay không.
2. Bộ xử lý trung tâm ECU:
Sau khi tiếp nhận được tín hiệu đầu vào từ cảm biến độ nghiêng, ECU sẽ đưa ra tính toán và quyết định phanh xe, điều chỉnh áp suất nén của giảm chấn. ECU cũng sẽ tính toán độ dốc của con đường để có thể đưa ra lực phanh cần thiết và momen xoắn phù hợp để xe tiếp tục vận hành.
3. Cảm biến chuyển động bánh xe:
Với hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc, trên mỗi bánh xe đều được trang bị cảm biến tốc độ. Các cảm biến này sử dụng một nam châm xoay, khi các bánh xe chuyển động mà máy chưa nổ thì sẽ xuất hiện từ trường và được mã hóa thành các tín hiệu gửi về ECU. ECU cũng sẽ nhận biết được hướng chuyển động của các bánh xe.
4. Cảm biến áp suất giảm chấn:
Đây là một cảm biến thuộc hệ thống treo, có khả năng xác định trong lượng của xe. Những cảm biến này tạo ra một tín hiệu để ECU có thể tính toán chính xác hoạt động của hệ thống sao cho phù hợp với trọng lượng của xe.
5. Điều khiển hệ thống phanh:
Đối với những xe sử dụng số tự động, nếu như xe dừng giữa dốc, ECU sẽ điều khiển hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC hoạt động. Để khi bạn rời bàn đạp phanh, hệ thống sẽ tự động phanh trong khoảng thời gian ngắn, để bạn có thể chuyển sang bàn đạp ga và đưa ra di chuyển về phía trước.
6. Cảm biến áp suất phanh:
Sau khi tiếp nhận tín hiệu xe bị trôi về sau, ECU sẽ đưa ra mệnh lệnh để điều khiển hệ thống phanh hoạt động nhằm tránh việc xe bị trôi. Áp lực phanh nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào cảm biến này.
7. Tín hiệu từ ly hợp truyền đến ECU:
Ly hợp là bộ phận đảm nhận vai trò quan trọng trong quá trình xe khởi hành và phanh. Vậy nên, việc kiểm soát ly hợp là vô cùng quan trọng trong quá trình khởi hành ngang dốc.
Đối với những xe số sàn được trang bị hệ thống HAC, lúc đề máy hay vào số bắt buộc phải đạp bàn đạp ly hợp. Lúc này sẽ có một tín hiệu gửi về ECU điều khiển, để xác định thời điểm kích hoạt hệ thống phanh nhằm giúp xe ổn định.
8. Kiểm soát momen xoắn:
Hệ thống này giúp kiểm soát lực kéo của xe sao cho chiếc xe không bị trượt bánh hay trôi về sau khi xe bắt đầu chạy. Sau khi xe tăng tốc thì hệ thống sẽ tự động ngắt. Các cảm biến có thể xác định được bao nhiêu momen xoắn truyền đến các bánh xe qua hệ thống truyền lực.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống hỗ trợ khởi hành HAC
Về nguyên lý hoạt động, hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC sẽ được kích hoạt khi xe đang dừng ở giữa dốc và người lái muốn khởi động máy để tiếp tục di chuyển.
Cảm biến phát hiện góc nghiêng sẽ kết hợp với một số cảm biến khác, từ đó truyền tải tín hiệu đến ECU để ECU tính toán điều khiển hoạt động của ly hợp, hệ thống phanh và phân bố momen xoắn của động cơ tới các bánh xe sao cho phù hợp.
Quá trình hoạt động của hệ thống diễn ra như sau:
Khi xe ô tô dừng ở đoạn dốc 5 độ trở lên mà động cơ vẫn hoạt động, cảm biến phát hiện góc nghiêng sẽ phát hiện và gửi tín hiệu đến ECU điều khiển trung tâm.
ECU sẽ thu thập các tín hiệu và tính toán khả năng xe bị tụt dốc, từ đó điều khiển áp suất phanh và lực phanh phù hợp, đủ để xe vẫn có thể di chuyển được.
Thời điểm bắt đầu khởi động là lúc người lái đổi chân đạp phanh sang chân ga. Lúc này hệ thống đã được kích hoạt và duy trì lực phanh phù hợp trong khoảng 3 giây, giúp xe không bị trôi về sau.
Đây là khoảng thời gian trống giúp người lái dễ dàng khởi hành xe, mà vẫn đảm bảo được tính an toàn cho chính bản thân và các phương tiện lưu thông cùng.
Có nên lắp hệ thống khởi hành ngang dốc cho xe ô tô?
Hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc mang đến các lợi ích sau:
- Đảm bảo việc khởi động khi dừng xe giữa dốc trở nên dễ dàng, loại bỏ tình trạng xe bị trôi về sau gây va chạm với các xe khác.
- Giữ chân phanh giúp người lái dễ dàng cho xe di chuyển về phía trước khi đi trên đoạn đường đèo dốc.
Nhìn chung, hệ thống này hỗ trợ rất nhiều đến những lái mới, phụ nữ tay lái yếu, thiếu bình tĩnh để xử lý những tình huống đòi hỏi sự nhanh nhạy và chính xác này. Vậy nên, tùy thuộc vào kinh nghiệm điều khiển xe và suy nghĩ của từng cá nhân, mà bạn có thể đưa ra quyết định cho riêng mình.
Nhìn chung, hệ thống HAC là trang bị an toàn nên có. Nhưng nếu như không có thì nó cũng không ảnh hưởng quá nhiều. Bởi dù gì đây cũng chỉ là một tính năng hỗ trợ người lái, quan trọng vẫn là ở cách bạn điều khiển xe.
Những lưu ý khi sử dụng xe ô tô có HAC
Hệ thống HAC hoạt động dựa trên cơ chế duy trì lực phanh tạm thời trong khoảng 3 giây, được tính ngay sau khi người lái nhả chân phanh. Qua đó giúp người lái dễ dàng khởi động lại xe nhờ bàn đạp ly hợp hoặc bàn đạp ga.
Nếu như xảy ra tình trạng lực phanh của hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc không đủ để giữ xe lại khi người lái nhả chân phanh, thì người lái cần phải ngay lập tức tác động lên lực phanh để nhanh chóng giữ xe lại.
Ngoài ra, do chỉ có thời gian giữ phanh là khoảng 3 giây, nên người lái cần phải tính toán thời gian phù hợp chứ không được chủ quan. Và bạn cũng đừng quên rằng, hệ thống này sẽ không hoạt động nếu như xe đang ở vị trí số N hay P.
Trên đây là toàn bộ các thông tin về hệ thống hỗ trợ khởi hành ngang dốc HAC mà chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng qua bài viết, bạn đọc đã có thêm những thông tin hữu ích dành cho bản thân.
Xem thêm: hệ thống kiểm soát lực kéo trên ô tô
Nếu như bạn vẫn đang câu hỏi hay thắc mắc nào liên quan đến sửa chữa ô tô, bạn có thể liên hệ với chúng tôi qua Hotline để được tư vấn và hỗ trợ miễn phí. Chúc các bạn lái xe an toàn!
Bài viết hay